اهداف: خانواده‌های شاهد و ایثارگر به‌دلیل شرایط خاصی که دارند، نسبت به سایر افراد بیشتر در معرض مشکلات روحی هستند و همین امر ضرورت توجه بیشتر به سلامت آنان را روشن می‌سازد. هدف پژوهش حاضر، بررسی عوامل موثر بر میزان روحیه، شادکامی و امید به زندگی در خانواده‌های شاهد و ایثارگر بود.
ابزار و روش‌ها: در این پژوهش توصیفی- همبستگی در سال 1393، تعداد 593 نفر از افراد خانواده‌های شاهد و ایثارگر استان فارس (شهرهای شیراز، مرودشت، کازرون، آباده، داراب، ارسنجان، لار و نی‌ریز) به‌روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش، پرسش‌نامه امید به زندگی میلر، پرسش‌نامه شادکامی آکسفورد، مقیاس عاطفه مثبت و عاطفه منفی و پرسش‌نامه عوامل روانی اجتماعی بود. داده‌ها توسط آزمون‌های آماری T مستقل، تحلیل واریانس یک‌راهه، تعقیبی LSD و ضریب همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شدند.
یافته‌ها: میزان روحیه، شادکامی و امید به زندگی با سن اعضای خانواده‌های شاهد و ایثارگر همبستگی منفی و معنی‌داری داشت (0.01p<). مولفه‌های گرایش به ورزش، میزان مطالعه، تقید به اعمال مذهبی، حمایت اجتماعی و پذیرش جایگاه ایثار و شهادت با متغیرهای روحیه، شادکامی و امید به زندگی همبستگی مثبت و معنی‌دار داشتند (0.05p<).
نتیجه‌گیری: فاکتورهای سن، گرایش به ورزش، میزان مطالعه، تقید به اعمال مذهبی، حمایت اجتماعی ادراک‌شده و پذیرش جایگاه ایثار و شهادت بر میزان روحیه، شادکامی و امید به زندگی اعضای مختلف خانواده‌های شاهد و ایثارگر تاثیر دارند.